Schouderdystocie 11-delig, deel 6.

6.

Waarin de factor tijd een betere definitie geeft van schouderdystocie én een blik naar wat we allemaal niet weten.

"Als je haast hebt, neem de tijd."
(docent KVV 2000-2004)


Gisteren heb ik benoemd dat er bij een spontane geboorte geen enkele hulp van buitenaf nodig is. En dat onze culturele gewenning om kinderen 'aan te pakken' dit behoorlijk uit ons blikveld heeft geschoven. 

Hier valt nog veel meer over te zeggen - en dat ga ik de komende dagen ook doen.

Maar eerst. Ik stel dat 'lege artis ontwikkelen' onzin is. Maar dat wil niet zeggen dat ik denk dat er geen situatie bestaat waarbij hulp van buitenaf wel degelijk wenselijk is. En misschien is een van die situaties te omschrijven als een 'schouderdystocie'.

Maar wat is een schouderdystocie dan?

In een eerdere blogpost heb ik een voorstel gedaan om de definitie van schouderdystocie te veranderen (27 augustus 2011).

Het klinkt als een open deur, maar: om 'obstetrische handelingen' te kunnen uitvoeren zijn er drie spelers nodig: 

1. de moeder, 2. het kind en 3. de verloskundige/arts.

Stel nou dat nummer drie niet aanwezig is. En we gaan uit van een moeder en kind in goede conditie. 

Dan kan ik me voorstellen, dat er soms veel tijd voorbij gaat voor de baby volledig geboren is. En ook dat dat samenhangt met de schouders die moeten roteren. 

Maar wat ik me niet zo goed kan voorstellen, is dat dat in 0,2 tot 3 procent van de geboortes ertoe leidt dat de baby niet geboren wordt.

We gaan ervan uit dat het, zonder ingrijpen, te lang kan duren voor de baby helemaal geboren is, waardoor de baby asfyctisch wordt of zelfs sterft.

Dat betekent dat de reden dat een zorgverlener overgaat tot 'obstetrische handelingen' veel eerder aan het tijdverlies ligt, niet aan de noodzaak van die handelingen. 

Of, in een definitie:

'Er is sprake van schouderdystocie wanneer, na de geboorte van het hoofd, naar het inzicht van de aanwezige zorgverlener te veel tijd voorbij gaat voordat het lijfje geboren wordt, waarna hij (of zij) overgaat tot additionele obstetrische handelingen.'

Met het invoeren van de factor tijd valt er veel meer te zeggen over het verschil in incidentie van een schouderdystocie.

Er is individueel verschil - je kunt op youtube talloze filmpjes vinden waarop de (meestal Amerikaanse) ob/gyns of verloskundigen, direct als het hoofdje geboren is starten met ontwikkelen, alsof ze geen tijd te verliezen hebben. Maar ik ken er ook zat waarin er rustig twee weeën afgewacht wordt voor de neiging ontstaat te interveniëren.

En er is verschil in incidentie per land - in Groot-Brittannië is het heel normaal dat er gewacht wordt na de geboorte van het hoofdje. Daar is het helemaal niet de vraag ‘of’ je dat doet, dat doen ze daar gewoon. De gemelde incidentie van de Erbse parese (= onbedoeld gevolg van obstetrische handelingen) in Groot-Brittannië is lager dan in Nederland. Zou het kunnen zijn dat dat met elkaar samenhangt?

Kennelijk is er een behoorlijk verschil in perceptie hoe veel tijd we precies hebben.

En het lastige is, dat we dat ook inderdaad niet precies weten.

En ook niet waar dat van afhangt. Vier minuten? Zes minuten? Tien minuten?
Die vraag 'is het waar'? is bovendien echt lastig te onderzoeken. We zijn zo bang voor en overtuigd van de gevolgen, dat we dat niet meer durven.

Maar wat nou als er bijvoorbeeld een verband is tussen de tijd die je hebt en of je al aan de baby hebt gemanipuleerd? 

Neemt de tonus af van manoeuvreren? Werkt dat positief of negatief op het ‘oplossen’ van de situatie?

En die omstrengeling waar nog altijd zo vaak naar gevoeld wordt. Heeft het invloed op de navelstreng, als daar bij een omstrengeling en aan wordt gevoeld? Als er een poging wordt gedaan om de navelstreng over het hoofdje te schuiven, heeft dat dan invloed op het functioneren van de vaten in de navelstreng? Negatief? Waardoor de kans op asfyxie groter wordt? 

Of gaan we er gewoon van uit dat dat niet erg is? Hoe weten we 

dat eigenlijk? Weten we dat eigenlijk wel zeker? 

Er blijkt een mogelijk verband te bestaan tussen langdurige uitdrijvingen en schouderdystocie, kunstverlossingen en epiduralen idem.

Maar waar ligt dat dan aan?

En is er dan nog een verschil tussen een langdurige uitdrijving waarbij gecoacht werd (neem een hap lucht, ga door ga door ga door, goed zo, even uitademen, en weer een hap lucht, etc..) dan wel waarbij de vrouw zelfstandig aan het werk was? 

Met andere woorden: die ‘lange duur’ en de hogere incidentie van schouderdystocie, zou dat niet ook kunnen komen door de toename van ‘ingrijpen’ van de aanwezige zorgverlener?
Is er ooit onderzocht of er verschil is tussen baringen waarbij er lege artis ontwikkeld wordt, en waar niet, als het gaat om uitkomsten?

Volgens mij weten we de antwoorden op deze vragen niet.
Mag je dan zeggen dat 'in dubio abstine *', hier niet telt? Waarom eigenlijk niet?

Morgen verder.

* handig hoor, Wikipedia