opnieuw een (feministische) paradox

Er was eens, rond 1920, een dokter in Amerika, dr.Joseph de Lee. Hij werd beroemd met een artikel dat 'The Prophylactic Forceps Operation' heette. Daar bedoelde hij overigens een bevalling mee, maar dan op de manier zoals hij dat het veiligst achtte. 
Een vrouw ging onder zeil door middel van 'Twilight Sleep' - dat was: door haar morfine en scopolamine te geven. Dat laatste was een middel waar je geheugenverlies van kreeg, waardoor vrouwen zich hun bevalling niet 'hoefden' te herinneren. Vervolgens werd meestal de forceps gehanteerd om de baby geboren te laten worden. 
Je kunt, als je per ongeluk verder wilt lezen over de technieken van dr.de Lee en zijn argumenten om op deze manier bevallingen te 'doen', hier een artikel vinden. De manier waarop hij een bevalling beziet (als pure pathologie namelijk) heeft onze huidige kijk op de zaak diepgaand beïnvloed - een invloed waar we nog lang niet vanaf zijn, maar dat is voor een ander stuk. In elk geval heeft dr.de Lee er zijn steentje aan bijgedragen dat ook wij het nog altijd hebben over een bevalling 'doen'.


Opvallend is, dat het juist de feministes uit die tijd, de 'suffragettes', waren die zeer gecharmeerd waren van deze nieuwe 'technieken'. 
Ze vochten voor het recht op een pijnloze bevalling. En ze kregen wat ze vroegen; jarenlang bevielen zeer veel vrouwen in Amerika met 'Twilight Sleep' en de bijbehorende 'forceps-operation' (in sommige ziekenhuizen was het percentage tangverlossingen 70%!).


Als je je gaat verdiepen in wat 'Twilight Sleep' is, kun je je nauwelijks voorstellen dat dergelijke barbarij door vrouwen zo fel werd begeerd.


Wij Nederlanders hebben ons de laatste jaren hard gemaakt voor het 'recht op pijnbestrijding' tijdens de bevalling. Het aantal vrouwen dat met een ruggenprik bevalt, stijgt dan ook enorm - hoewel we nog lang niet aan de percentages zitten zoals bijvoorbeeld België die heeft.
Juist in hogeropgeleide kringen wordt elke minimale geuite twijfel over het bevrijdende effect van het 'recht' op technische verworvenheden bij een bevalling, bedolven onder een golf van verontwaardiging: alsof je aan basisrechten van de vrouw komt.


Nu niet gaan denken dat ik vind dat we niet veel hebben geleerd van de geschiedenis. Of dat ik denk dat er niet over wordt nagedacht dat het recht op 'vrije keuze' voor een bepaalde behandeling enorm grote gevolgen kan hebben voor andere 'vrijheden', zoals bij 'Twilight Sleep' het geval was.
En ook niet gaan denken dat ik zo'n type vroedvrouw ben die zuinig gaat kijken als vrouwen een epiduraal willen.


Waar ik over wil schrijven gaat niet over het niveau zorgverlener - klant.
Het gaat over - hoe wij als cultuur een bevalling benaderen.
Hoe wij cultureel gezien een vrouwenlijf benaderen.


Worden vrouwen tevredener over hun bevalling als ze een epiduraal krijgen? Niet an sich, dat hangt van meerdere factoren af.
Is het echt waar dat baringspijn te vergelijken is met amputatiepijn?
Dat zal voor sommige vrouwen misschien recht doen aan hun ervaring - maar een baring is op geen enkele manier te vergelijken met een amputatie. In het ene geval brengt een vrouw een kind op de wereld. In het andere geval zet (hopelijk) een chirurg een arm af, maar in deze vergelijking gebeurt dat natuurlijk op het slagveld. We weten nog bijzonder weinig af van pijn, maar wat we wél weten is dat het maken van zo'n vergelijking met amputatiepijn echt kant noch wal raakt.
Is het echt waar dat bevallen een riskante bezigheid is?
Dat kan het vast wel zijn, maar meestal niet.
Die in alle passiviteit wordt 'ondergaan', waar een vrouw als het ware een soort 'slachtoffer' van is?
Dat hoeft beslist niet!
En dat het dus een teken van menselijkheid is van een cultuur, als de vrouwen ruimhartig worden voorzien van 'adequate pijnbestrijding'?
Daar zit nou pas echt de kink in de kabel.
Hier is namelijk echt heel veel evidence over!
Als vrouwen alle ruimte nemen (en: krijgen) om hun bevalling te bezien als een uniek proces, waarbij van tevoren niets 'hoeft' en alles 'mag'; als vrouwen gerespecteerd worden als voor rede vatbare wezens die precies kunnen aangeven wat ze nodig hebben; als vrouwen ab-so-lute privacy gewaarborgd krijgen en domweg met rust gelaten worden tijdens hun bevalling; als vrouwen tijdens hun bevalling precies die mensen in hun buurt hebben, die zij en zij alleen erbij wil hebben;
dan blijken deze vrouwen maar zeer, zeer zelden 'adequate pijnbestrijding' nodig te hebben.
Dit gaat over voorwaarden.
Voorwaarden, waaraan, ook in toenemende mate in Nederland de afgelopen 15 jaar, niet wordt voldaan.


Dus vrouwen, als het inderdaad zo is dat 60% van de vrouwen over een jaar of wat bevalt met een ruggenprik - 
welk kind hebben we dan precies met welk badwater weggegooid?
Hoe zit dat met 'baas in eigen buik'?


Wordt vervolgd.