de omgekeerde wereld

Op 10 mei schreef ik op dit blog het stuk "opnieuw een feministische paradox".

Het laatste daaruit was iets dat een 'wordt vervolgd' verdiende. Hier is het nog een keer:

"Als vrouwen alle ruimte nemen (en: krijgen) om hun bevalling te bezien als een uniek proces, waarbij van tevoren niets 'hoeft' en alles 'mag'; als vrouwen gerespecteerd worden als voor rede vatbare wezens die precies kunnen aangeven wat ze nodig hebben; als vrouwen ab-so-lute privacy gewaarborgd krijgen en domweg met rust gelaten worden tijdens hun bevalling; als vrouwen tijdens hun bevalling precies die mensen in hun buurt hebben, die zij en zij alleen erbij wil hebben;

dan blijken deze vrouwen maar zeer, zeer zelden 'adequate pijnbestrijding' nodig te hebben.
Dit gaat over voorwaarden.
Voorwaarden, waaraan, ook in toenemende mate in Nederland de afgelopen 15 jaar, niet wordt voldaan.

Dus vrouwen, als het inderdaad zo is dat 60% van de vrouwen over een jaar of wat bevalt met een ruggenprik -
welk kind hebben we dan precies met welk badwater weggegooid?
Hoe zit dat met 'baas in eigen buik'?"

Dat was een hele serie 'als-en'. Die je zelden of nooit in de media verwoord ziet (behalve in 'reagerende' ingezonden brieven en stukken) - terwijl, hoe zit het met die voorwaarden voor vele vrouwen in Nederland tegenwoordig?? Precies!

Maar nee hoor, we zijn er wel uit. Bevallen doet ondraaglijke pijn en die pijn heeft geen enkele zin (en heb niet de onzalige moed om te beweren dat je dat nooit zo kunt zeggen over pijn..). De vooruitgang helpt ons hierbij - we rijden ook niet meer met paard en wagen door het land tenslotte.

Het houdt me elke dag bezig dat deze banale zienswijze zo 'common sense' is.

Een beetje goed gebekte gynaecoloog mag tegenwoordig op een breed bekeken televisiezender, op geaffecteerde toon zeggen wat hij wil (RTL-nieuws, 4 juni, 19.30u).

Bevallen, dames, het kan 'verrekte pijn doen'. Als een welwillend vader wandelt hij de kraamafdeling op, waar de gelukkige kraamvrouw vanuit haar bed dankbaar naar hem opkijkt. Nederlandse vrouwen hebben de ruggenprik ontdekt. 

Verlos ons van de baringspijn, dokter.

Vrolijk wordt het buitenland aangehaald, waar al veel meer vrouwen met een epiduraal bevielen. En vrolijk wordt voorspeld, dat het percentage in Nederland vast nog veel meer gaat stijgen. We liepen achter in Nederland!

Dat hier iets aan vooraf is gegaan, wordt gemakshalve overgeslagen. En dat is: medicalisering van zwangerschap en bevalling, iets wat we hier in Nederland het langst van alle westerse landen van ons lijf hebben weten te houden.

Onze ‘hoge babysterfte’ leidt, zonder al te veel reflectie, en onder gejuich van medici en media, tot een ferme inhaalslag.

Kennelijk is het vertrouwen in het ‘goede’ van medicalisering dermate groot, dat we het zonder meer voor lief zijn gaan nemen. In het belang van de gezondheid van het kind en ook van de moeder.

Maar goed, die epiduraal in het licht van medicalisering - als je alleen al ziet hoe snel het percentage inleidingen in Nederland stijgt, dan verbaast het me niets dat steeds meer vrouwen een epiduraal nodig hebben. 

Vraag eens aan een vrouw die is ingeleid en die de pijn van de weeën niet kon verdragen, onder welke omstandigheden ze toen verkeerde. Mocht ze van haar bed af? Was er iemand bij haar? Hoe werden de weeën geregistreerd? Mocht ze zelf de pomp lager zetten waar de oxytocine mee werd toegediend als het haar te heftig werd? Kreeg ze überhaupt inspraak in de snelheid waarmee de oxytocine werd opgehoogd? En wat gebeurde er als ze zei dat het 'te snel' ging? Kwam er iemand met een hand op haar buik voelen of die zich nog wel voldoende ontspande tussen de weeën door?

Vind je het gek dat vrouwen die worden ingeleid vaker een epiduraal nodig hebben dan vrouwen die spontaan bevallen? Ik niet!

En vervolgens - hoe zit het met de mensen om haar heen, haar zorgverleners, haar partner, haar familie? Hoe zaten die erbij? Hadden ze haast? Voelden ze angst? Hoe gingen ze om met 'heftige' dingen, wat hebben ze geleerd? Wat was hun kennis van de fysiologie van een baring? Stel dat een vrouw: 'help me alsjeblieft!' roept, wat voor hulp hadden ze dan willen bieden?

En verder. 

Is het waar?

Wat we inmiddels in elk geval weten, is dat wat er precies gebeurt, wat er nou precies zoveel pijn doet, onbegrepen is. En vooral ook dat het fenomeen 'pijn' als geheel en hoe dat beleefd wordt, voor een groot deel onbegrepen is. En wat we óók weten is, dat pijnbeleving zeer subjectief is en vooral ook: beïnvloedbaar. 

En bovendien weten we allang, dat het niet de pijn an sich is die ervoor zorgt dat vrouwen een slechte ervaring overhouden aan een bevalling. Het is niet zo simpel als: als ze geen pijn heeft gehad, is ze tevreden. Verre van zelfs.

(Waar tevredenheid van vrouwen zoal wel door worden bepaald is stof voor een ander stuk - als je daar inmiddels niet door allerlei andere stukken op dit blog zelf over aan het denken bent gezet.)

Ik geloof best dat het aantal vrouwen dat op voorhand met een epiduraal wil bevallen ook stijgt. Maar toch - de manier waarop dit nieuwsbericht het bracht, dat vrouwen hun rechten eindelijk ontdekken in feite - recht op wat precies? - doet grof onrecht aan het feit dat de meeste vrouwen, die bevallen met respect voor de voorwaarden die ik hierboven citeerde, helemaal geen epiduraal hoeven.

Hebben vrouwen dan als het aan mij ligt geen ‘recht’ op een epiduraal? Ja wél, dat hebben ze. En nee, je bent nooit een watje als je bevalt, ook niet met een epiduraal. Die kan soms van onschatbare waarde zijn.

Maar die absurde omkering van de feiten, waarbij bevallen schaamteloos wordt vergeleken met het trekken van een kies of het eruit laten snijden van je blindedarm, die vind ik te zot voor woorden.

En wat het in diepere zin betekent voor de waarde van een spontane bevalling op eigen kracht, de waarde ervan voor het welbevinden van een vrouw, ook vele jaren later nog, en voor haar zelfvertrouwen, en voor al datgene wat nog maar nauwelijks goed en wel onderzocht is - in dat licht vind ik zo’n luchtige reclameboodschap voor de epiduraal een bizarre onderschatting van wat vrouwen kunnen.

En zolang niemand iets durft te zeggen over de manier waarop we tekort schieten in het scheppen van voorwaarden voor een vrouw om zelfstandig haar kind te baren, hoef je bij mij niet aan te komen met de mening dat bevallen nodeloos pijn doet. Dat is kleinerend en dis-empowering.

Ik blijf het zeggen: Vrouwen, wij verdienen beter!