van 'vertrouwen' naar 'risico-inschatting'?

Een in verloskundeland invloedrijk iemand zei een tijdje terug: 'we maken als maatschappij een verschuiving door van 'vertrouwen' naar 'risico-inschatting'. 


Laat ik er niet omheen draaien - in de verloskunde wordt veelvuldig gebruik gemaakt van macht.
De macht van de kennis en de mogelijkheden die dat geeft met 'minder deskundigen'.
De macht van de bezwering; een vrouw die zwanger is of bevalt is kwetsbaar - niets is zeker als het over de uitkomst gaat. We willen maar wat graag iets in handen hebben om een gevoel van controle te krijgen op een proces waar we maar weinig controle over hebben.
En daar vloeit uit voort: de macht van de positie; als een zwangere iets van een zorgverlener nodig heeft, kan ze er maar zo een pakket extra's bij op de koop toe krijgen.
En letterlijk, de macht van de situatie; een vrouw die bevalt verkeert meestal in omstandigheden waarin ze min of meer is overgeleverd aan de mensen om haar heen.
Ik denk dat er vele andere voorbeelden te bedenken zijn van machtsgebruik door zorgverleners. T zijn tenslotte mensen. Maar dat machtsgebruik van zorgverleners lijkt vrijwel altijd volkomen legaal, of in elk geval 'gerechtvaardigd' - in het belang van de gezondheid van de moeder of het leven van het ongeboren kind. Wat mij betreft wordt het hoog tijd dat daar grote vraagtekens bij geplaatst worden.


Hoe langer ik me ermee bezig hou, hoe meer ik denk:
macht gebruiken zou NIET moeten mogen.
Verloskundigen zijn dan wel 'kundig', maar ze weten daarmee NIET wat het beste is voor de vrouw die tegenover ze zit.
Ze weten wel wat 'best evidence' is, maar dat geeft ze NIET het recht om deze vrouw onder druk te zetten zich te voegen naar deze inzichten.
Niet, niet, niet.


En ja, dat leidt soms tot een situatie waarin het niet duidelijk is wat er moet gebeuren. Waarin je als zorgverlener de controle verliest. Namelijk als de vrouw tegenover je, om wat voor reden dan ook, iets anders wil dan jij als zorgverlener. Als er een nieuwe studie uitkomt waaruit blijkt, dat de kans op complicaties bij de moeder kleiner is als je eerder inleidt bij een hoge bloeddruk (ik trek een eerder gebruikt voorbeeld maar weer uit de kast), dan zegt dat over het te voeren beleid NOG NIETS.
Je kunt het adviseren, je kunt uitgebreid uitleggen om welke risico's het gaat, en als het even kan vooral ook: wat het absolute risico is voor deze mevrouw. 
Vervolgens moet je er, als het aan mij ligt, als zorgverlener op vertrouwen dat de zwangere, als ze deze info heeft, een keus zal maken in die in het belang is van haarzelf en haar kind. En voor de ene vrouw zal dat zijn: het advies volgen. En voor sommigen: van inleiding afzien, of vooralsnog van inleiding afzien, of wat dan ook.


Als er nu een innerlijke 'ja maar' in je opkomt: hoera! 
Want die is waardevol - om iets wijzer te worden over 'angst'. 
Wat nou als... 
Maar, zoals ik Hannah Dahlen heb horen zeggen: 'Who's fear is it, anyway'?
Sinds wanneer is het wijsheid om de vrouw tegenover je te belasten (of besturen) met je eigen angst? Sinds wanneer is het wijsheid om te denken dat als jij bang bent, zij dat ook zou moeten zijn? Gaat onze deskundigheid zo ver?


Je kunt als zorgverlener een goeie poging doen om het onderwerp angst te omzeilen met 'risico-inschattingen' als kompas. Maar voor je het weet heb je daar veel macht bij nodig.
Als je wilt afzien van macht gebruiken komt het aan op: vertrouwen. Vrouwen vertrouwen.


Dat verdienen ze.